| Barbara |
 Wysłany: Nie 12:39, 07 Mar 2010 Temat postu: Dobra historia |
|
| MAX napisał: | W tamtym roku pisałem prace licencjacką na temat Wymyslowa. Przestudiowałem wiele pozycji książkowych i tekstów archiwalnych, i nie znalazłem ani jednego zdania na temat przynależności naszej miejscowości do Dobieszowic.
Przez lata podstawówki wpierano nam, ze Wymysłów był folwarkiem tej cudownie malowniczej wsi, zwanej potocznie Bysiami. Nie wiem skąd się wzięła ta Dobieszowicka teoria ale to nie zmienia faktu o jej błędności.
Zapraszam do lektury historii mojej miejscowości:
Najwięcej trudności sprawiło mi dotarcie do korzeni historycznych Wymysłowa. Według kronik gminy Bobrowniki w XVI wieku istniała w lasach puszczy świerklinieckiej leśniczówka prawdopodobnie na obszarze obecnego Wymysłowa. Informacja ta pochodzi zapewne z jakichś zapisów kronikarskich i choć trudna jest do poparcia konkretnymi dokumentami, jest prawdopodobna. Większość miejscowości położonych obok Wymysłowa szczyci się bowiem długowiecznym rodowodem. Pierwsze wzmianki historyczne o Bobrownikach, Dobieszowicach, Rogoźniku, Sączowie i Siemoni pochodzą z XIII wieku. Po drugiej stronie Brynicy od końca XIV wieku z pewnością istniała warownia świerklaniecka, a dowodem na istnienie Kozłowej Góry jest dokument z 1498 roku.
W "Przewodniku historycznym po miejscowościach gmin powiatu będzińskiego" B. Ciepieli z 2004 roku, w opisie Wymysłowa znajdujemy następujący tekst: ..."W XVI wieku wybudowano w lesie tzw. leśniczówkę. Prawa wiejskie otrzymał Wymysłów w 1864 roku, posiadając w tym okresie 20 budynków. Dziś wioska o powierzchni 500 ha liczy 520 mieszkańców. Wieś obecnie w gminie Bobrowniki, dawniej w gminie Ożarowice (Tąpkowice); w stosunku do swego otoczenia wieś bardzo młoda, bo pierwsze jej notowania w dokumentach dotyczą r. 1839 ". Według tego przewodnika, nazwa Wymysłów pochodzi od nazwy osobowej Wymysł, lub jest kulturowo żartobliwa. Nazwy Wymysłów pojawiły się od początku XVI wieku i oznaczają głównie folwarki.
Szukając danych historycznych tej wsi stwierdziłem, że wiele tekstów dotyczących dziejów miejscowości, należących zarówno do gminy Bobrowniki, jak i gminy Ożarowice, popartych jest informacjami zawartymi w "Zeszytach Historycznych" M. Kantora-Mirskiego. Autor ten w latach 30-tych ubiegłego wieku zajmował się historią ziem w obrębie Zagłębia Dąbrowskiego.
W książce M. Kantora Mirskiego pod tytułem "Z przeszłości Zagłębia Dąbrowskiego i okolic" z roku 1932 odnajdujemy historię Sączowa. Początki tej wsi sięgają prawdopodobnie czasów Bolesława Chrobrego. Nic jednak nie wiadomo o pierwszych jej dziedzicach. W XV wieku biskupi krakowscy posiadali tu znaczne obszary ziemi na których osadzeni byli kmiecie świętnicy, uważa się więc, że przed XV wiekiem część Sączowa była wsią kościelną. W książce tej znajdujemy fragment mówiący, że w przeszłości obszar wioski był wiekszy, gdyż należała do niego osada leśna Osie (Ossy) leżąca na lewym brzegu Ossy (dopływ Brynicy), a w południowej stronie wśród borów dawnej puszczy zwanej Świerkliniec widniała sadyba bartnicza Pustki (późniejszy Wymysłów) .
Od dawnych czasów teren, na którym leży Wymysłów nazywany był Diabliną. W wymienionej książce odnajdujemy następujący tekst:"Na zachód od tej sadyby stał nad Brynicą młyn, nazwany Luboń (później młyn diabelski), dziś nieistniejący. Między jedenastu odnogami Brynicy stało na wysepkach kilkanaście chat wodnych ludzi, trudniących się w lecie połowem ryb, zaś w porze zimowej pędzenim smoły. Dzisiaj po tych osadach i sadybach i młynach ani śladu nie zostało. Zniszczyły je wody Brynicy, lub zachłanność i piekielna nienawisc germańskich oddziałów zamku w Świerklańcu". Nazwa Diablina, odnosząca się do terenów Wymysłowa znana była mieszkańcom okolicznych miejscowości, po obu stronach Brynicy jeszcze pod koniec ubiegłego wieku . W książce M. Kantora-Mirskiego nie odnalazłem jednak żadnych konkretnych, interesujących mnie danych historycznych. Nie można bowiem potwierdzić całkowicie zawartych w niej informacji. W księgach parafialnych kościała w Sączowie nie znajdują się bowiem żadne informacje na temat mieszkańców Wymysłowa .
Natomiast w "Historii Ożarowic" znajduje się następujący tekst, dotyczący kościoła parafialnego w Żyglinie: "Jeszcze wcześniejszy, bo pochodzący z 19.I.1786 roku, jest zapis o ślubie w tej świątyni Wawrzyńca Koima i Marianny Koczotówny. Jak się wydaje, panna młoda pochodziła chyba z Ożarowic, a pan młody z Wymysłowa". Świadczyłoby to, że Wymysłów nie ma tak młodego rodowodu, jak zostało to zaznaczone w "Przewodniku historycznym po miejscowościach gmin powiatu będzińskiego" B. Ciepieli.
Autor "Historii Ożarowic" - K. Garczarczyk korzystał m.in. z rękopisów niejakiego I. Widery pt: "Historyczna Księga Pamiątkowa dla Izby Pamięci Narodowej w Tąpkowicach oraz z Kroniki wsi Tąpkowice, okolicy i Ochotniczej Straży Pożarnej w Tąpkowicach". Być może rękopisy te przyczyniłyby się do lepszego poznania historii Wymysłowa. W tym miejscu należy zaznaczyć, że wieś ta należała do gminy Ożarowice do końca 1939 roku. W tejże książce czytamy: "W 1809 roku uakzał się dekret króla Fryderyka Augusta o utworzeniu w Księstwie Warszawskim gmin miejskich i wiejskich, które wchodziły w skład powiatów. Według I. Widery, od tego czasu Tąpkowice stanowiły siedzibę gminy, w której skład wchodziły wioski: Celiny, Dobieszowice, Myszkowice, Niezdara, Ossy, Ożarowice, Pyrzowice, Rogoźnik, Tąpkowice, Twardowice, Wymysłów. W 1916 roku okupacyjne władze niemieckie wyłączyły z niej Dobieszowice i Rogoźnik, które przeszły do gminy Bobrowniki, a w ich miejsce przyłączyły Sączów i Siemonię, wcześniej należące do Bobrownik". I dalej I. Widera twierdzi, że od roku 1830 wójtem tej gminy był dziedzic Grabiański z Tąpkowic, a później jego ekonom Chudzicki. W 1860 roku wójtem został zaś dawny ekonom dziedziców Ożarowic Jakubowski .
Obecne informacje gminy Bobrowniki na temat Wymysłowa, mówiące o otrzymaniu praw wiejskich w 1864 roku, świadczą prawdopodobnie o uzyskaniu przez mieszkańców gruntów na podstawie ukazu carskiego, dotyczącego uwłaszczenia chłopów. Nadmienia się w nich również, że brak jest dokumentów dotyczących posiadaczy wsi. Z "Historii Ożarowic" wynika jednak, że : "I. Widera twierdzi iż w czasie powstania we dworze dziedzica Jana Grabiańskiego w Tąpkowicach rezydował tajny sztab, który zajmował się sprowadzaniem dla powstańców broni i uprzęży z Bytomia i Tarnowskich Gór. Skądinąd wiadomo, że pomoc nadchodziła także od strony Lublinca i Woźnik, a w drukarni w Piekarach drukowano powstańcze ulotki. Przemycany przez granicę sprzęt przechowywano w lasach dziedzica, w okolicy Oss i Wymysłowa, zwłaszcza w uroczysku "Jarockie". Nie było to chyba bezpieczne, gdyż silny rosyjski posterunek graniczny znajdował się w pobliskiej Niezdarze, gdzie mieściła się komora celna". Niniejszy fragment dotyczy powstania styczniowego . Należy więc przyjąć, że obszar leśny wraz z istniejącym przy nim folwarkiem był w rękach tych samych właścicieli, którzy posiadali okoliczne miejscowości. Wśród nich wymienia się następujące nazwiska: Piegłowscy, Bontani, Grabiańscy, jak również Henklowie von Donnersmarck .
Na początku okupacji hitlerowskiej, w 1940 roku, Wymysłów włączono do gminy Bobrowniki. Ten nowy podział administracyjny wywarł zły wpływ na ciągłość historyczną tej wsi. Brak dokumentów, ich zaginięcie bądź spalenie w okresie pożogi wojennej stawia mieszkańców tej małej miejscowości w obliczu nikłej wiedzy o przeszłości własnej wsi. Jakby tego było mało, dodatkowo w okresie powojennym gmina Ożarowice przeszła do powiatu tarnogórskiego, a gmina Bobrowniki pozostała w obrębie powiatu będzińskiego .
Wieś prawdopodobnie powstała na terenie istniejącego przy leśniczówce folwarku gospodarstwa spełniającego, jakieś określone cele. Do dziś leśniczówka znajduje się w jej centralnym punkcie, na skrzyżowaniu obecnych ulic Kościuszki i Leśnej. Ulica Leśna powstała na terenach byłych serwitutów. Wymysłów od początku swego istnienia ma bardzo zwartą zabudowę. Do połowy ubiegłego wieku istniało jeszcze kilka drewnianych chałup, krytych słomą. Obecnie najstarszą budowlą jest przydrożna kapliczka z 1825 roku.
|
|
|
;***
fakt coś w tym jest są niedostępni ważni nieuprzejmi pyskaci
